Er ekki of dýrt að vera íslendingur ?.

Undanfarið hefur mér verið títt hugsað til orða Gylfa Þ. Gíslasonar menntamálaráðherra í danska sjónvarpinu 1962." Það er yfir höfuð dýrt að vera Íslendingur".

Fréttamaðurinn hafði í frami margar spurningar við menntamálaráðherrann um íslenskt þjóðfélag og var þátturinn ákaflega fræðandi fyrir þá danska skólabræður sem eftir tóku, en sérstakur fyrir vin minn danskan, því að hann loksins gat skilgreint mig sem monthana á grunvelli minnimáttarkendar.

Menntamálaráðherra skýrði frá því að Paradís á jörð væri á Íslandi í atvinnu og menningarlegu tilliti, í gamansömum tón, enda vissu allir þá að danir voru að rísa úr rúst efnahagsþrenginga og alltaf gaman að benda herraþjóðinni á að við gætum klárað okkur án þeirra.

Enn fréttamaður, skildi húmorinn, sleikti varir og spurði síðustu spurningar með bros á vör;.

Hvernig getið þið svo fá sem þið eruð staðið undir öllu þessu ?,  haldið uppi Háskóla og fjölda annara menntastofnanna, sinfóníuhljómsveit, þjóðleikhúsi, söfnum og öðru menningarstofnunum, heilbrigðisþjónustu á heimsmælikvarða og síðast en ekki síst samgöngukerfi í þrisvar sinum stærra landi en Danmörk er.

Gylfi draup höfði og svaraði með  einni snildarsetningu sem virkaði á mig sem stuna,; "Det er overhöved dyrt at være islending".

 

Er það kannski orðið of dýrt ?.

 

Það er eins og heilir heimar

Hlæi í fyrsta sinn.

Nú er Ísland önnum kafið,

-- einkum fógetinn.

(Jóhannes)

Þegnar þagnarinnar. Samtök aldraðra.

Síðastliðinn föstudag var haldin framkvæmdarathöfn á lóðunum Sléttuvegur 29 og 31 vegna upphafs áfanga byggingarframkvæmda með fjölmennri þátttöku byggjenda og félaga í samtökunum.

Erling Garðar formaður samtakanna flutti ávarp, þar sem öllum þeim sem aðstoðað hafa Samtök aldraðra við undirbúning framkvæmdanna á síðastliðnum árum þá sérstaklega í þeim erfiðleikum sem upp komu vegna bankahrunsins voru færðar þakkir Samtaka aldraðra.

Sóknarprestur Grensássafnaðar Sr. Ólafur Jóhannsson stjórnaði athöfninni og fór með bænir fyrir velferð framkvæmdanna og væntanlegra íbúa húsanna. Framlag Sr. Ólafs lagði veglegan ramma um athöfnina og í hug og hjarta viðstaddra.

Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson forseti borgarstjórnar tók fyrstu tvær skóflustungur  jarðvegsframkvæmda, enda eðlilegt að hafa í frammi á táknrænan hátt meira en tuttugu ára samfylgd hans með Samtökum aldraðra og störf fyrir eldri borgara í höfuðborginni.

Vilhjálmur flutti stutt ávarp þar sem hann flutti samtökunum þakkir borgaryfirvalda fyrir þeirra framlag í öldrunarþjónustu í borginni og minnti á það mikla traust sem Samtök aldraðra hefðu áunnið sér með sínum framkvæmdarafrekum á síðustu tæpu fjörtíu árum.

Að lokinni athöfn var boðið uppá kaffi og tertu í foranddyri Grensáskirkju.

Jón Ármann Héðinsson tók myndir.

 

Söguhetjur Íslands "Sægreifarnir".

Það var mikill ljómi yfir peninga spilurunum okkar síðustu árin og þeir voru mærðir án afláts af okkar lýðkjörnu stjórnvaldshöfum. Enda léku þessir snillingar leiki sem gáfu ævintýralegan gróða með leifturhraða meira eða minna allan síðasta áratug. Þar voru allir að græða en engin að tapa sögðu menn. Þar var eilífðarvélin loksins orðin til. En  var það svo?.

Ekki frekar enn áður tókst smíði vélarinnar og eftir situr þjóðin í skuldasúpu sem jaðrar við þjóðargjaldþrot, þá sérstaklega útgerðin, sem hlýtur að vera mikið áhyggjuefni. Því enn á ný verða íslendingar að lifa á arði fiskveiða.

Og menn spyrja, er allt að fara norður og niður einu sinni enn?. Í niðursveiflu tíunda áratugar síðustu aldar tapaði bankakerfið 64 miljörðum króna vegna útgerðar og í tveim fyrri á áttunda og níunda varð að bjarga útgerð og fiskvinnslu hringinn í kring um landið með skuldbreytingum á 30-40 veðrétti í svokölluðum eignum þeirra.

Auðvita var komið að bankakerfinu að tapa, útgerð og fiskvinnsla hafði verið mergsoðin af leigugjaldi bankana í áratugi. Það var  því neyðarráðstöfun að efla kvótakerfið og renna heilbrigðum stoðum undir útgerðina, ekki bara til að vernda fiskinn í sjónum, það varð að tryggja fjárhagslegan grundvöll útgerðarinnar og þar með var frjálst framsal fiskveiðiréttinda nauðsynlegt.

Auðvita hefði verið hægt að búa til leikreglur sem tryggði hagsmuni sjávarbyggðanna í stað hagsmuna útgerðanna eingöngu, en það var ekki gert og við það situr, því miður.

Verkefnið hlýtur að vera það að standa að breytingum sem tryggja óskorað eignarhald þjóðarinnar á auðlindinni, forsvaranlega umgengni um fiskimiðin og hagkvæma nýtingu með eðlilega hagnaðarvon að leiðarljósi. En umfram allt verður sanngirni að ráða ferðinni þegar breytingar eru gerðar á lögum um stjórn fiskveiða og hafa verður að leiðarljósi hagsmuni þeirra byggða sem eiga allt undir fiskveiðum.

Það er hárétt hér á ekki að hengja bakara fyrir smið, því við náum engu landi með byggðamálin ef við eyðum dýrmætum tíma í karp um atriði og leikreglur sem nú er í fullu gildi og einstaka menn hafa notað öðruvísi en ætlað var, þegar reynt er að ná sáttum um heilbrigða stefnu í stjórnun fiskveiða, það er ekkert gagn af slíkri þrætubók. Enda dæmir allt slíkt hjal þá menn úr leik sem telja það sé sínum málstað til bóta að sá fræjum tortryggni.

 

Alþingi setti leikreglurnar,og sjávarbyggðum blæðir, Alþingi ber ábyrgðina, og Alþingi verður að smíða nýjar leikreglur, svo einfalt er það. Það eru ekki vondir útgerðarmenn eða óprúttnir sjómenn sem eru dragbítar á hagsmunum sjávarbyggðanna í þessu máli. Allt sem þeir eru að gera er að vinna vinnu sína af trúmennsku og ábyrgðarkennd sem einkennt hefur þessar stéttir báðar svo lengi sem ég man eftir, og hef lifað á arði þeirra ennþá lengur bæði sem sjómaður og landkrabbi eins og aðrir Íslendingar. Þeir verða að hámarka arðinn sem mest má á grundvelli aðferða sem lög mæla fyrir um, enda búa þeir ekki við ríkisstyrktan sjávarútveg eins og víðast er í hinum vestræna heimi. Þegar grannt er skoðað eru það einmitt útgerðarmenn og sjómenn sem berjast hörku baráttu á hverjum degi til að vernda búsetuskilyrðin í sjávarbyggðum hringinn í kringum landið en alltof fáir aðrir, því miður. Þetta geta t.d. Seyðfirðingar tekið undir, þeir þekkja allir þá miklu alúð sem stærsta útgerðin þar, Gullbergs útgerðin hefur haft í frammi til að heildarhagsmunir Seyðfirðinga væri leiðarljós í útgerðinni allt frá stofnun hennar fyrir 37 árum.

" Við hækkandi sólris þær hetjur ég sé

  sem hófu í myrkrinu frelsins óð,

  og mynduðu skjaldborg um vonanna vé

  og vorperlum stráðu á öreigans slóð,

  og hugheilar lögðu fram ævina alla

  í annan hvorn þáttinn; að sigra eða falla"

(Jóhannes úr Kötlum Söguhetjur Íslands)

Guðlastarinn

Davíð Oddsson segir afdrif fjölmiðlalaganna hafi valdið bankahruninu á Íslandi.

Mín skoðun er sú að góð vinur hans og samherji Bush forseti sé frekar listrænn höfundur og skapandi hrunsins en Ólafur Ragnar.

"Hinsvegar úti æptu þar

Æstir Júðar af hjartans list;

Leysið Barabas! Krossfestið Krist!

- Þeir kunnu svar."

Þannig sannleikur þeirra var.( Jóhannes úr Kötlum)

"Hvort skræfa hann var eða skálkur" Júdas Símonarson?.

Rán­yrkja felst í því að gæði jarðar eru of­n­otuð svo að þau endur­nýjast ekki, segja hinir hrein­lífu.

Hvers­vegna berjast þá náttúru­verndar­menn á Ís­landi fyrst og síðast gegn nýtingu endurnýjan­legrar orku. Ekki er það rán­yrkja!.

Skildi það vera vegna þess hún færir þjóðinni grund­vallar­auðæfi?.

Skildi það vera vegna þess að orku­iðnaðurinn  er verðugur and­stæðingur og hag­kvæmt er að hafa við hann þrætu­bók.

Þangað er hægt að sækja aur í meiri og meiri rannsóknir á líf­ríki landsins með  óbil­gjörnum kröfum, láta látum og brigslum.

Sam­kvænt fjár­lögum kostar það ríkis­sjóð um 3miljarða króna á ári að halda úti allskonar náttúru­eftir­liti með okkur sem erum illa inn­rætt og óheiðar­leg og fá okkur til að öðlast betrun og gera yfir­bót.

Þetta er sama upp­hæð og kostar að reka Stykkis­hólms­bæ í fimmtán ár.

Heldur hefði ég viljað sjá þessa aura fara í músík hús í Reykja­vík á hverju ári.

Skil­greiningin um hvað er náttúru­vernd getur aldrei gert manninn að áhorf­anda, maðurinn er hluti náttúrunnar og verður þess vegna að njóta verndar vegna sinna hags­muna.

Átök átaka hópa um stöðu mannsins í náttúrunni, sýnir því veru­legan menningar­mun en ekki meiningar­mun byggðan á rök­rænni hugsun.

Við mennirnir erum með marga djöfla í drætti hvort sem við erum hrein­líf eða ekki og erum þannig enn sett undir stóra dóminn í fyrstu Móse bók?. Þar sem við, fjöl­skyldan frá Eden var dæmd til að þurfa að streita í sveita ok­kar and­lits í nátt­úr­unni og með erfiði af henni að nærast alla ok­kar erfiðu líf­daga.

Auð­vita er þetta staðan, spyrjið  Herra biskup sem fékk svar frá hjarta um vera á móti Fljóts­dals­virkjun, þetta er virki­lega dómurinn sem við fengum í Eden, flóknara er það ekki.

Umræðan um Fljótsdalsvirkjun sem slík var ósköp venjuleg íslensk þrætubók, ekki um efnisatriði, heldur listina að þræta og hefur ekkert með sanna náttúruvernd að gera. Halldór Kiljan skilgreindi þessa iðju sem mjög skemmtilega og mikla andans íþrótt.

Hreinir halda áfram að erfiða með þræturnar svo and­leg næring náist. Hreinir þurfa sitt and­lega og líkamlega fóður. Óhreinir skapa þetta fóður og munu áfram gera.

Herra biskup mun stað­festa það af hjartans sann­færingu.

"-- Gáfunnar ársal Æsir bjartir lýsa

"-- Gáfunnar ársal Æsir bjartir lýsa

      Einherjar djúpt í sálu falla og rísa".

 segir stórskáldið Jóhannes í "Eigi skal höggva".

Hvernig stendur á vanmati Reykjavíkurliðs Samfylkingar á sínum hæfasta orginal sem í boði var ?.

Þessi maður er allavega öðruvísi enn þau hin, mikið hæfari í stríði og friði en þau hin, og eins og sagan sýnir djarfari og getu meiri bardagamaður en þau hin. Kristall klárt er öllum, að reynslan er meiri en í meðaltali hinna.

Er þrettándasætið útlegðardómur?. Sennilega.

Í" Skógarmanninum" hjá skáldinu úr Kötlum er skapgerð og vinnulagi útlagans lýst í kynngimagnaðri stemmu.

                                                     

          Bekkst er mjög við byggðagungur

          - brotin skörð í þeirra auð.

          Fetar einn um fen og klungur

          frár og skyggn í þungri nauð,

          ærist við sitt hljóða hungur,

          - hleypur uppi vænan sauð.

 

Jón Baldvin hefur oft hlaupið uppi vænan sauð í  pólitíkinni og er frár og skyggn í þungri nauð eins og sagan sýnir. Ég vona að sú verði raunin á, því þjóðin er við hungur mörk.

Hvar er Jón Baldvin ?.

Jæja ég er hundóánægður með pólitíkina um þessar mundir.

Mér finnst sem okkar ærukæru vinir, stjórnmálamennirnir sem í aðalhlutverki eru , séu óskaplega þreyttir, nánast örmagna.

Við sem tókum undir með skáldinu mínu og vopnabróður frá Kötlum,

þegar hann segir;

 

          Öllum, sem þráðu æstu náð,

          æðra takmark og hreinna blóð,

          virtist sem væri hann (eða hún)

          sendur til bjargar sinni þjóð,

          -sáu þar foringjann.

 

Er nú svo farið, að síðast erindið í sama kvæði er farið að

bergmála í sálu;

 

          Svipir þess, sem hann eitt sinn ann

          yfirskyggja hinn þreytta mann

          - eitrar hans anda og blóð

          þar til loksins að hittir hann

          hefndin frá blekktri þjóð.

 

Já þjóðin er blekkt endalaust. Sömu gömlu lummurnar í efnahagsmálum, frá efnahagssérfræðingum og höfundum Kröflustefnu framsóknarártugarins eru enn notuð til að gera fyrirtækin og hið almenna heimili gjaldþrota.  Eignaupptaka og tilfærsla fjármuna frá einum til annars eru enn lögmál dagsins - hvílík snilld.

Ríkisstjórn sem ekki ber gæfu til að sjá skóginn fyrir trjánum í þessum efnum á að hverfa út í hafsauga.

Við þurfum nothæfa Arnarhólsstráka og stelpur sem láta ekki mata sig á efnahagsfræðum Amerískra háskóla. - Nei fræðimennska Jóns Baldvins var virkilega í askana látin og nothæf við öllum framkomnum raunum eins og Mogginn, framsóknarmenn og fleiri spekingar hafa margoft staðfest.

Veit ég vel flokksbræður og systur, að þið eruð ekki heldur svo mjög ánægð.

 

“Hvílíkt heimskunnar vald ræður vilja þess manns---"

Þá eru við að nálgast "helvítis grjóthólmann" sagði kokkurinn um leið og hann einhenti slyngu listum eldavélarinnar á sinn stað svo pottarnir færu hvergi þegar skipið lyftist um leið og siglt var yfir á landgrunskantinn. Þetta var ástarjátning skapstirðs matsveins til ættarlandsins, það var bara ekki hægt að orða hana öðruvísi í hóptilveru karlrembu skipshafnarinnar. Engan þekkti ég á þeim árum meiri föðurlandsvin en þennan kokk, en síðan hef ég skynjað að  eitthvað færir okkur íslendinga í meiri huglæg tengsl við fósturlandið en nokkra aðra þjóð sem ég þekki til. Ástæðan gæti verið hið sérstæða hugarfar eybúa, einangrun fyrri kynslóða eða bara náttúrulegar ástæður. Eldur og ís, binda land og þjóð saman sterkum böndum. Þjóðskáldið Jóhannes úr Kötlum lýsir þessum tilfinningum svo vel í kvæðinu; Þegar  landið fær mál. Þar er það landið sem talar til þjóðarinnar í bæði mjúku og myrkvuðu máli, gefur ráð og kastar fram spurningum til umhugsunar.

 "Hvílíkt heimskunnar vald ræður vilja þess manns,

sem knýr veikari bróður á hjarn,

og sem gína vill einn yfir auði síns lands,

• hann er ekki minn sonur, mitt barn!"

Það hefði verið sársaukafullt fyrir þennan kokk sem kenndi mér hvað þjóðernisást er, að upplifa afleiðingar af "heimskunnar valdi"  frá liðnum áratugum og enn sársaukafyllra að finna að í upprisu tilraunum þessa daganna ræður "heimskunnar vald" mestu í vinnu stjórnvalda. Hann vildi taka þátt í að brjóta hverja þá ógnaröldu er á þjóð okkar kunni að skella - eins og harðar bergnasir okkar sæbröttu strandar brjóta þungar og svalar öldur Atlantshafsins. Hann hefði líka viljað efla samkennd og réttlæti með þjóðinni, skapa aðstæður til þjóðarsáttar um endurreisn á grundvelli hagsmuna heildarinnar en ekki sérhagsmuna.

Styrkjum forréttindi fábýlisins!.

Framhaldsskólanám þarf að vera til staðar út um allt land. Blóðtaka frá heimilum er að sjá eftir unglingunum til framhaldsnáms í fjarlægu sveitarfélagi, ekki bara fjárhagslega heldur einnig félagslega. Þetta er ekki bara vandamál heimilanna heldur líka eitt stærsta félagslega vandamál sveitarfélaga, sem missa á þennan hátt í burt unga fólkið úr félagstarfi og íþróttum sem grunvalla vellíðan þeirra sem yngri og eldri eru í sveitarfélaginu, einmitt á þeim árstíma sem félagslíf sveitarfélagna þarf mest á unga fólkinu að halda.

Mín skoðun er sú að menntamála yfirvöld hafa á margan hátt tekist að gera framhaldskólamenntun allt of dýra fyrir íslenska þjóð ekki síst fyrir landsbyggðarfólk. Ekki bara dýra heldur og einnig allt of  dýrkeypta fyrir nemendur sjálfa. Þetta var gert með því að byggja upp miðlægja framhaldsskóla með óteljandi valgreinum frá fyrsta áfanga, með þeim árangri að nemendur eru flestir að berjast við að ná tökum á frumgreinum allt sitt skólanám með blóð, svita og tárum.

Ég tel að Grunnskólinn eigi að sinna kennslu frumgreina fyrstu þrjú ár framhaldskóla náms og að framhaldskólamenntun hefjist í 9unda bekk. Frumgreinar eru stærðfræðin, eðlis og efnafræði ásamt með tungumálum, þjóðfélagsfræði og hagfræði. Ég treysti mjög vel, velmenntuðum grunnskólakennurum frá Kennaraskóla Íslands til að sjá um þessar greinar og enn vænkast á því sviði með aðgengi á upplýsingavefjum.

Þannig má njóta unga fólksins lengur heima fyrir.

Atvinnumálin eru alltaf á dagskrá og verða að vera það.Í atvinnumálum eru allir þjóðfélagsþegnar hvar sem þeir annars búa í sífelldri vörn, hvort sem þeir búa höfuðborgarsvæðinu eða á Jökuldal eystra. Þar verða skin og skúrir, tækifærin koma og fara. Fyrir landsbyggðar menn er aukin hlutdeild að störfum þeirra opinberu þjónustu sem staðsett hefur verið á Reykjavíkur svæðinu bráða nauðsyn. Þar ræður ferð ríkisstjórn okkar allra og með dreifingu þessar starfa um landið mun aðstaðan jafnast meir en nokkurn skyldi gruna. Þetta gerðu Danir á sjöunda áratugnum, og þetta hafa margar aðrar nágranaþjóðir hamast við að gera.

Enn fyrst og síðast verða íbúar á landsbyggðinni að hrópa húrra í tíma og ótíma fyrir þeim forréttindum að fá tækifæri til að njóta í nánd, óspilltrar náttúru í félagslegu fábýli þar sem vagga íslenskrar menningar var og er þrátt fyrir allt. Þetta eigum við að markaðssetja í tíma og ótíma.

Jarðsambandslaus yfirboð og draumsýnir er ekki matarkista.

Við landsmenn og líka nýtingar menn náttúruauðlinda, sjómenn og virkjunarsinnar, stritum eins orkan leyfir á hverjum tíma á hagrænan hátt en með hina hagrænu náttúruvernd í huga sem felst í að stuðla að hæfilegri nýtingu og koma í veg fyrir rányrkju eða spjöll á auðlindum og hlunnindum lands og sjávar svo að heimsathygli hefur verið vakin á okkar ríkidæmi . Stjórnleysið efnahagsmála síðasta áratug og rányrkja útrásarvíkinga í peningahirslum bankanna eða taumlaus blekkingarvefur, draumsýnir og yfirboð náttúrulausra náttúruverndarsinna sem fá árlega á fjárlögum 2 miljarða krónur í herkostnað gegn fólkinu í landinu, munu aldrei geta rænt af okkur sjálfræði og efnahagslegu sjálfstæði. Sjáið þið til, hin almenni atvinnurekandi og launamaður sem eru krossfestir í óáran íslenskra peningamála mun aldrei framar ljá því hug eða heyrn að blekkjast af jarðsambands lausum yfirboðum.

Við þökkum forsjóninni, óþreytandi frumkvöðlum og því að við búum Ísland, við búum við verðmæti og við eigum öryggi, og við tökum undir í herópi Einars Ben: Sé almúginn sínum foringjum framar, er festa hans vígsins síðasta hamar. Vaknaðu, reistu þig lýður míns lands.

Við erum vöknuð...!

Við, kynslóðin sem er að fara í hvíld skilum landinu ríku, ennþá fallegra landi og miklu öruggra landi enn áður, við erum stolt og hreykin. Ég er mjög stoltur því  að við gátum skapað skilyrði fyrir fleiri listaspírur, aukið framlegð á háskólamenntuðu fólki og haldið uppi menningarlífi sem miljónaþjóð. Það er stórkostlegt að þurfa ekki að veiða fisk fyrir 50-100  miljarða króna  á ári til að kaupa olíu fyrir landsmenn til ljósa og hita. Ánægjan með ríkidæmið er eins og ánægjan eftir að ég hafði dansað síðasta dans við stelpuna á Ölver fyrir meira en hálfri öld, því þótt hún væri hreinasta hreina hreinlífið í mínu umhverfi það kvöld, dansaði hún síðasta dans við þennan rafveitustrák. Þetta er dásamlegt land sem veitir okkur allt þetta, svo að við getum gert ýmislegt annað og haft efni á. En þetta hefur okkur tekist með því að nýta og nota rétt náttúruauðlindir landsins til sjávar og sveita. Skoðum hval en veiðum hann líka. Öll önnur tilboð eru yfirboð og draumsýnir.

Hvað er ég? Hvað ert þú? Hvað er hún? Hvað er hann?
Sama hönd, sama önd, sama blóð.
Að slá skjaldborg um réttlætið, maður við mann, það er menningin, íslenska þjóð! (Jóhannes úr Kötlum)